Γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία

Η Γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία είναι μία βραχεία εστιασμένη στο παρόν ψυχοθεραπεία που μπορεί να εφαρμοστεί σε μία ποικιλία προβλημάτων, όπως άγχος, θυμός, κατάθλιψη, φοβίες.

H γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία βασίζεται στις υποθέσεις ότι τα συναισθήματα και η συμπεριφορά είναι προϊόν σκέψεων και επομένως οι γνωστικές συμπεριφορικές παρεμβάσεις μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο σκέψης, στα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, ο πελάτης με τη βοήθεια του θεραπευτή μαθαίνει να αξιολογεί τις «δυσφορικές» σκέψεις του και να τις αντικαθιστά με ρεαλιστικές πεποιθήσεις, με αποτέλεσμα να βελτιώσει τη διάθεση του και να μειώσει τα συμπτώματα που τον ταλαιπωρούν.  Παράλληλα, συμπεριφορικές παρεμβάσεις (εκπαίδευση στη χρήση στρατηγικών) βοηθούν τον πελάτη να περιορίσει δυσλειτουργικές συμπεριφορές και να μην παγιδεύεται σε αρνητικούς φαύλους κύκλους που τον επηρεάζουν συναισθηματικά.
Πλάνο θεραπείας
Ο πελάτης με τον θεραπευτή δομούν ένα πλάνο θεραπείας. Αυτό περιλαμβάνει τη διάγνωση, τη συχνότητα συνεδριών, τους στόχους που θέλουν να επιτύχουν.
Πως είναι οι θεραπευτικές συνεδρίες
Στην αρχή της κάθε συνεδρίας ο πελάτης με τη βοήθεια του θεραπευτή ορίζουν τη θεραπευτική ατζέντα, τα θέματα δηλαδή που απασχολούν τον πελάτη και θέλει να τα συζητήσει κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Ένα χαρακτηριστικό της γνωστικής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας είναι η χρήση εργασίας για το σπίτι. Συχνά ο πελάτης χρειάζεται να εξασκηθεί στο σπίτι σε ασκήσεις (homework)(όπως έλεγχος διάθεσης, χρήση ημερολογίου, συλλογή πληροφοριών) με στόχο να εφαρμόσει όσα έμαθε στη διάρκεια της συνεδρίας , να παρατηρήσει τις αλλαγές που πραγματοποιούνται και έτσι να ενισχυθεί η συνεργατική σχέση θεραπευτή-θεραπευόμενου. Στόχος της θεραπείας είναι να βοηθήσει τον πελάτη να γίνει ο ίδιος θεραπευτής του εαυτού, ελέγχοντας τις δυσλειτουργικές του σκέψεις και έτσι τροποποιώντας τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του.
Πως καταλαβαίνω ότι γίνομαι καλύτερα?
Στην αρχή της θεραπείας αναγνωρίζονται συγκεκριμένοι στόχοι τους οποίους ο πελάτης με τη βοήθεια του θεραπευτή επιδιώκει να τους πετύχει. Συχνά στην πορεία εκτιμάται η διάθεση του πελάτη και συζητιέται τι τον βοήθησε στην επίλυση των προβλημάτων του. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται αυτή η συνεργατική σχέση θεραπευτή και πελάτη και εκτιμάται η αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Πηγή: Leahy RL, Holland SJF, McGinn LK (2012) Treatment Plans and Interventions for Depression and Anxiety Disorders 2nd Ed.